#510 - 4000 znaków... O tęsknocie za zeszytem

Jeszcze w kwietniu, gremium największych rodzimych wydawców podczas Komiksowej Warszawy wspólnym głosem zapewniało, że koniunktura na opowiastki obrazkowe jest dobra. Albumy sprzedają się lepiej niż przyzwoicie, a ich nakład często jest wręcz niedoszacowany. Wtedy fani zeszytówek, jednej z odmian "czytelników komiksów", skandowali: "Skoro jest tak dobrze, to niech wrócą tanie komiksy za (przysłowiowego) piątka, co miesiąc, w każdym kiosku, w Twoim mieście". Teraz, w połowie 2010 roku, z różnych powodów sytuacja nie jest tak różowa, a ci samy wydawcy twierdzą, że mamy bessę i spowolnienie, znowu są zakrzykiwani przez fanów zeszytówek nawołujących "Skoro jest tak źle, to niech wrócą tanie komiksy za (przysłowiowego) piątka, co miesiąc, w każdym kiosku, w Twoim mieście". Nadymają się pewnością, że to uratuje nasz wciąż skarlały i podatny na najmniejsze nawet drgnięcia rynek opowieści obrazkowych.

A krzyczą wbrew jakiejkolwiek logice, zdrowemu rozsądkowi i elementarnej kalkulacji biznesowej, bo chyba jak najbardziej zasadnym jest twierdzenie, że skoro nikt nie wziął się za wydawanie "kolorowych zeszytów", to można przypuszczać, że jest to po prostu nieopłacalne. Podnoszą głos wbrew rzeczywistości, nie pamiętając tych edytorów, którzy na takiej formule się srodze przejechali i musieli zwinąć interes. Ale i na to mają szereg gotowych odpowiedzi. Bo przecież w sumie te "dobre" tytuły sprzedawały się całkiem dobrze, tylko te "złe" ciągnęły je na dół (przecież to takie proste!). Bo w Stanach osiągają wielotysięczne nakłady, bo przecież Semik tyle lat je publikował, bo przecież to taki fajny format… I powołują się na przykłady "Kaczorów Donaldów", które od lat goszczą w kioskowych witrynach, a ich popularność nijak nie przekłada się na inne segmenty rynku. Nie wspominając o tym, że ich sprzedaż regularnie maleje. Wyciągają z rękawa jeszcze świeże "Fantasy Komiks", wciąż pozostające na etapie eksperymentu z pewnymi nadziejami na powodzenie i powołują się na "Star Wars Komiks", argument koronny. "No, bo skoro "Gwiezdnym Wojnom" się udało, to czemu superbohaterom miałoby się nie udać!" myślą, jakby zupełnie zapominając, że za bezprecedensowym sukcesem tego tytułu stoi potężna machina promocyjna Lucasa, funkcjonująca dobre dwadzieścia pięć lat, doskonale potrafiąca zadbać o wypromowanie swoich produktów, wieloletnie doświadczenie kilku wydawców (Semika, Amberu, Mandragory, Egmontu) i wsparcie jednego z największych fandomów w naszym kraju. Fanom zeszytówek to jednak nie przeszkadza w budowaniu analogii.

Są święcie przekonani, że to akurat importowane masowo zza Oceanu, robione na akord opowiastki superbohaterskie zdobędą serca polskich czytelników. I wypadałoby spytać – dlaczego akurat one? Czemu nie komiks spod znaku "powieści graficznej"? To nie "Marvels" (którzy nawiasem mówiąc sprzedali się bardzo dobrze) doczekało się dodruków, tylko "Berlin", "Fun Home" i "Blankets". To tytuły takie, jak "Osiedle Swoboda", "Trzy Cienie", "Przybysz" czy "Łauma" sprzedały się dosłownie na pniu, w przeciwieństwie do zeszytowych "X-Menów", "Venomów", "Spider-Manów", które kończyły na wyprzedażach.

Komiks przebija się w mediach, wśród konsumentów i "zwykłych ludzi" nie dzięki peleryniarskiej pulpie, tylko za sprawą "ambitniejszych rzeczy". Czemu zatem nie spróbować sprzedać komiksu wśród książek, jako produktu przeznaczonego dla dojrzałego i poszukującego odbiorcy kultury. Jasne rynek trochę mniejszy, potencjalny klient chyba biedniejszy, ale nie trzeba konkurować z rozrywkowymi produktami dla dzieciarni, czyli na przykład z grami. Z nimi komiks ma raczej małe szanse. Za taką opcją przemawia chociażby podstawowa i najważniejsza argumentacja – ekonomiczna. Pewnie, że w ten sposób nie zbuduje się masowego rynku komiksowego w Polsce, ale ja coraz bardziej wątpię, że w dzisiejszych czasach jest to w ogóle możliwe. A mówię to z perspektywy osoby, która amerykańskiej rąbanki sprowadza zza Oceanu całkiem sporo i czasem o uszy obija się to i owo odnośnie "tajnego lipcowego szczytu wydawców". I naprawdę rozumiem tych, którzy tęsknią za latami młodości, kiedy w każdym kiosku za rogiem mogłem dostać nowy numer "Spidera", ale mam świadomość, że powrót tych czasów pozostaje w sferze pobożnych życzeń.