#1350 - Za furtką

Kobieca ręka to było to, co polskiemu komiksowi było potrzebne. Autorki, takie jak Agata Bara, Olga Wróbel, Agata Wawryniuk, Berenika Kołomycka, Joanna Karpowicz wpuściły dużo świeżego powietrza do tej zatęchłej piwnicy wypełnionej pudłami z zakurzonymi longboxami zwanej komiksowem.

Wydaje mi się, że początki „żeńskiej inwazji” można datować na jesień 2012 roku. „Ciemna strona księżyca” i „Rozmówki polsko-angielskie” z jednej strony był uwieńczeniem długiej i bolesnej ewolucji damskiego komiksu, a z drugiej – sygnałem do ataku dla innych dziewczyn robiących komiksy. Dalekie od eskapizmu, czczej zabawy formą, nadęcia i bicepsów. Skupione na rzeczywistości, zwykle bardzo osobiste, prezentujące rzadko spotykany typ wrażliwości w polskim komiksie. W ten nurt wpisuje się album Dominik Węcławek (pierwszy pełen metraż) i Karoliny Danek (absolutny debiut) zatytułowany „Za furtką”, który ukazał się nakładem Centrali i miał swoją premierę na Festiwalu Komiksowa Warszawa.

„Za furtką” to obyczajowy dramat zamknięty w przestrzeni międzypokoleniowych relacji w rodzinie głównej bohaterki. Pierwszoplanowe role grają w nim kobiety – współczesna pracująca żona, jej matka i babcia. Punktem wyjścia historii staje się telefon. Nestorka rodu, Apolonia, trafia do szpitala. To wydarzenie stanie się katalizatorem wydarzeń, które na ostatniej stronie okładki zostały trafnie określone jako „koniec świata”.

Historia napisana przez Węcławek (a narysowana przez Danek) nie udźwignęła ciężaru tematu. Stworzenie kameralnej historii, z przekonywującymi bohaterami, umiejętnie grającej na emocjach i szczerej to nie lada wyzwanie. W przypadku „Za furtką” nie wszystko się udało. Przede wszystkim Węcławek nie potrafiła do końca obronić swojego scenopisarskiego warsztatu. Jako dramatowi „Za furtką” brakuje wyrazu. Fabuła rozwija się dość chaotycznie i zbyt szybko, przez co całości brakuje odpowiedniej dramaturgii. Czytelnik nie odczuwa ciężaru dziejących się przed jego oczami wydarzeń, nie odczuwa tragizmu losów trójki kobiet. Wszystko jest jakieś takie szkicowe, a relacje pomiędzy poszczególnymi bohaterami są ledwie zakreślone. Jeśli taki miał być efekt docelowy – nie do końca mnie przekonuje. A już kompletnie nie podobało mi się rozwiązanie konfliktu matki z ojcem, które pojawia się pod sam koniec, tuż przed kluczową sceną klamrą spinającą cały album. Tani, przegięty i psujący dobre wrażenie.

Danek robi, co może, aby niektóre z tych braków nadrabiać swoją grafiką, wydobywając z poszczególnych postaci cały wachlarz emocji. Po części jej się to udaje – widać, że zna się na swoim rzemiośle. Ze swoją bardzo współczesną kreską, świetnie wpisuje się w estetykę „graphic novels”. Oczywiście, rysowniczce brakuje dużo nie tylko do Rutu Modan czy Marjane Satrapi, która wydaje się bardziej akuratnym skojarzeniem, a nawet do Marcina Podolca albo Robert Sienickiego, ale te porównania daje jakieś pojęcie o jej stylu.

O ile to się Węcławek nie do końca udało, o tyle znacznie bardziej przekonał mnie jej sposób opowiadania o przemijaniu. Przepełniona delikatną melancholią refleksja o tym, że wszystko powoli odchodzi w zapomnienie została umiejętnie wpleciona w fabułę i zagrała, jak należy. Subtelnie, nieco w tle. Unikając kiczu, nie ocierając się banał, pomimo tego, że to melodia ograna do bólu. Wierzę Węcławek, kiedy mówi o strachu przed przyszłością, kiedy z rozrzewnieniem wspomina minione czasy. Wierzę, kiedy pisze, że „… nic już nie będzie tak cudownie czarno-białe, jak w jej opowieściach. Dobro zszarzeje. Zło wyblaknie.” Wierzę, kiedy pisze o samotności i niezrozumieniu. Wkurwieniu, bólu, emocjach. To idzie jej lepiej, niż samo opowiadanie historii.

Wydaje mi się, że „Za furtką” przeszło jakoś tak bez echa. Byłą niby huczna pra-premiera w Warszawie, pojawiły się jakieś recenzje, ale tak naprawdę o samym komiksie się nie mówiło, nie dyskutowało. A szkoda, bo to rzecz pomimo swoich wad warta uwagi.

Kup "Za furtką" na PictureBook.pl